Kişiye ve Fıtığa Özel Tedavi
Karın duvarı fıtıklarının tek tedavisi ameliyattır, ancak modern fıtık cerrahisindeki seçenek yelpazesi oldukça geniştir.
Kasık, göbek ve ameliyat kesisi fıtıkları için çok sayıda teknik tanımlanmış olup bunların bazıları son derece iyi sonuçlarla kendilerine geniş kullanım alanı bulmuşlardır.
Bir fıtığın ne şekilde ameliyat edileceğine karar verirken cerrah-hasta iletişimi çok önemlidir. Bu iletişime belli olgularda anestezi uzmanı da dahil edilmelidir. Zira tedavide onarım seçeneklerinin çeşitliliği gibi farklı anestezi seçenekleri de mevcuttur.
Karın duvarı fıtığı tanısı ile ameliyatı planlanan hastanın tedavi yöntemi seçilirken hastaya ve fıtığa ait etkenler göz önüne alınarak en uygun seçim yapılmalıdır:
Hastaya ait özellikler
- Hasta genç mi yaşlı mı?
- Hastanın günlük fiziksel aktivitesi ne düzeyde?
- Hastanın genel sağlık durumu nasıl? Kalp, solunum, şeker hastalığı var mı?
- Hasta genel anestezi (narkoz) alma taraftarı mı?
- Hastanın ekonomik tedavi talebi var mı?
Fıtığa ait özellikler
- Fıtığın tipi ne?
- Fıtık ne büyüklükte?
- Bu fıtık ilk kez mi ameliyat ediliyor, yoksa daha önce bir ameliyat yapıldı mı?
- Daha önce yapılan ameliyat hangi yöntemle gerçekleştirildi?
Şimdi bu maddeleri biraz açalım.
Hasta genç mi yaşlı mı?
Genç hastalar her cerrahi tekniğe ve her anestezi tipine uygundur. Günübirlik cerrahi de gayet uygun bir seçenektir. Genç fıtık hastaları açık ya da kapalı ameliyat olabilirler. Daha aktif yaşta oldukları için ameliyat sonrası erken dönemde daha avantajlı gözüken kapalı ameliyatı tercih edebilirler. Kas yapısı güçlü genç erkek hastalarda lokal anestezi biraz daha zorlu bir iştir ve ciddi deneyim gerektirir. Aksi taktirde fıtık onarımının güvenilirliği düşebilir.
Yaşlı hastalar ise genel anestezi açısından sakıncalar taşıyabilirler. Kasık ve göbek fıtıkları için lokal anestezi uygun seçenektir. Çok ileri derecede sistemik hastalığı olmayan yaşlı bireyler günübirlik cerrahiye uygundur. İleri yaştaki hastalarda kapalı ameliyat bireye ekstra yarar sağlamayacağı için açık onarım tercih edilebilir.
Hastanın günlük fiziksel aktivitesi ne düzeyde?
Günlük fizik aktivitesi fazla olan bireyler ya da sporcular için kapalı ameliyat daha uygun gözükmektedir. İlk haftayı daha rahat geçirirler. İş hayatına ve spora açık ameliyata göre daha erken dönebilirler.
Hastanın genel sağlık durumu nasıl? Kalp, solunum, şeker hastalığı var mı?
Kapl, akciğer, dolaşım, solunum sorunları ya da şeker hastaları özellik arz eder. Bu hastaların lokal anestezi ile açık ameliyat olmaları kendilerine daha düşük risk yükleyecektir.
Hasta genel anestezi (narkoz) alma taraftarı mı?
Günümüzde genel anestezi son derece güvenlidir. Ancak birey narkoz almaktan korkuyorsa lokal anestezi ve sedasyon ile açık ameliyatı tercih edebilir. Bu tercih kendisine hastaneden çok kısa sürede çıkabilme avantajını da sunacaktır.
Hastanın ekonomik tedavi talebi var mı?
Kasık ve göbek fıtıklarının tedavisinde en ekonomik seçenek, lokal anestezi ile açık yama onarımıdır. Ekonomik açıdan kaygısı ya da sınırlaması olmayan hastalar ise kapalı ameliyatı tercih edebilirler.
Fıtığın tipi ne?
Kasık ve göbek fıtıkları lokal anestezi ile tedavi edilebilirler. Buna karşılık kesi fıtıklarının çok azı buna müsaittir.
Kasık ve göbek fıtıklarında açık ve kapalı ameliyat seçenekleri olguların büyük kısmında mevcuttur. Ancak büyük kesi fıtıklarında kapalı ameliyat çok zor, bazen olanaksızdır.
Fıtık ne büyüklükte?
Makul büyüklükteki kasık, göbek ve kesi fıtıklarında kapalı ameliyat başarıyla yapılabilmektedir. Ancak büyük fıtıkların bazılarında kapalı ameliyat çok zor, bazen olanaksızdır.
Bu fıtık ilk kez mi ameliyat ediliyor, yoksa daha önce bir ameliyat yapıldı mı?
Daha önce yapılan ameliyat hangi yöntemle gerçekleştirildi?
Tekrarlamış kasık fıtıklarında kural olarak, ameliyat yöntemi olarak bir öncekinin tersi seçilir. Yani açık ameliyat edilip tekrarlayan bir kasık fıtığı kapalı yöntemle, kapalı ameliyattan sonra yeniden patlamış bir kasık fıtığı ise açık teknikle tedavi edilir.
Ancak bunun için istisnalar söz konusudur. Daha önce açık ameliyatla yama konmuş bir kasık fıtığında yama toplanmış, bir kitle oluşturmuş ve ağrıya neden olmaktaysa yeniden açık yaklaşımla önden girilerek eski yamanın çıkarılması ve yeni yama yerleştirilmesi gerekli olabilir. Bunun tersi de söz konusu olabilmektedir.
Göbek ve kesi fıtıklarında ise durum kısmen benzerlik kısmen farklılık göstermektedir. Bu olgularda en doğru karar titiz muayene ve gerekirse görüntüleme çalışmaları sonrasında verilmelidir.