Sporcu Fıtıklarında Tanı Ve Tedavi
Tüm spor yaralanmalarının % 5’i kasık bölgesinde olur.
“Sporcu Fıtığı” kompleks bir terim olup, kasık bölgesi ön veya arka duvarında gizli zayıflıklar veya yırtılmalar içeren bir tablodur.
Bugüne kadar benzer tablolar İngilizce literatürde çok farklı isimlerle anılmıştır:
- Gilmore’s groin
- Athletic pubalgia
- Sports hernia
- Incipient hernia
- Osteitis pubis
- Hockey groin syndrome
- Pubic inguinal pain syndrome
- Ashby’s inguinal ligament enthesopathy
Futbol, Amerikan futbolu, rugby, buz hokeyi ve baseball ile birlikte sporcu fıtıklarının en çok görüldüğü dallardandır. Bunun nedeni, futbol müsabakaları sırasında ve antrenmanlarda kasık bölgesini zorlayıcı ve zamanla zayıflatıcı iki tipik hareketin sıkça kullanılıyor olmasıdır. Zira kasık bölgesini en çok zorlayan belli hareketler en sık bu dallarda gerekmektedir.
Kasık bölgesi, bedenin üç önemli ve güçlü parçasının kavşağını oluşurmaktadır: Karın, kalça ve bacaklar…
Bu üç parçanı her zorlu hareketi zamanla kasık bölgesinde yaralanmalara ve zayıflamaya yol açar.
Sporcularda kasık fıtığı sıkça görülmektedir, ancak “sporcu fıtığı” adı verilen sorun klasik kasık fıtığında farklı olarak birey tarafından ve hatta hekim tarafından fark edilen bir şişlik şeklinde ortaya çıkmamaktadır. Zira bu özel fıtık tipinde barsaklar bir açıklıktan dışarı doğru çıkmamakta, olay kasık arka duvarındaki bir zayıflık olarak seyreden sinsi bir tablo olarak kalmaktadır.
Ağır spor yapmayan bireylerde herhangi bir rahatsızlığa yol açmayacak bu kasık döşemesi zayıflığı, ağır spor yapan kişilerde ve profesyonel sporcularda direngen ve ağrı kesicilere yanıt vermeyen ağrılara yol açmaktadır.
Sporcu fıtığı olan bir profesyonel sporcunun yaşadığı sıkıntılar şunlardır:
- Performans düşüklüğü
- Antrenman eksiği
- Müsabaka kaçırma
- Oyuncu ve Kulüp için maddi kayıp
- Kariyer sonlanma riski
- Psikolojik sorunlar
Sporcu Fıtığında Muayene Bulguları
- Görünüm normal
- Kasıkta şişlik yok
- Kronik, kısıtlayıcı ağrı var
- Muayenede belli noktalar hassas
- Öksürtmek le ağrı artabilir
Sporcularda Kasık Ağrısı Birçok Nedene Bağlı Olabilir:
- Bölgesel kaslardaki yaralanmalar, yırtıklar, zorlanmalar.
- Kemik yapıdaki inflamatuar hadiseler
- Stres kırıkları
- Sinir sıkışmaları
- Kalça eklemine ait patolojiler
- Bursitler
- Osteitis pubis
Tedavi:
Sporcularda görülen klasik kasık fıtıklarının tedavisi diğer bireylerden farklı değildir. Ancak belirgin bir fıtık saptanmayan ve kasık ağrısı olan hastaların tedavisinde spor hekimlerinin, fizyoterapi alanı ile birlikte yürüttüğü tedavi algoritması önceliklidir.
Diğer nedenler tespit edilmeyen ya da tedavisi yapılmasına karşın iyileşme sağlanamayan ya da yakınmaları iyileştikten sonra tekrarlayan sporcularda “sporcu fıtığı” mutlaka düşünülmelidir.
Özellikle tedaviye yanıt vermeyen veya tekrarlayan osteitis pubis olgularının altında, bölgenin stabilizasyonunun sağlanması engelleyen bir kasık arka duvarı zayıflığı, yani sporcu fıtığı yatıyor olması yüksek olasılıktır.
Sporcu fıtığı Dinamik MR incelenmesinde ortaya konabilir. Ancak spor hekiminin disiplinli bir şekilde tedavi algoritmasını uyguladığı kasık ağrılarının tekrarlaması halinde MR’da pozitif bulgu olmamasına rağmen spor hekimi ile fıtık konusunda deneyimli cerrahın konsültasyonu ile cerrahi eksplorasyona karar verilebilir. Bu gibi olgularda, ameliyatta sporcu fıtığının tespit ve tedavi edilmesi sonucunda spora geri dönüş sağlandığı bilimsel olarak gösterilmiştir.
Hangi ameliyat tekniği seçilmeli?
Ameliyatta sporcu fıtığının olup olmadığının anlaşılabilmesi uygulanan cerrahi yaklaşımla ilişkilidir. Lokal anestezi ile açık ameliyatta sporcu öksürtülerek arka duvar zayıflığı tespit edilirken, kapalı (laparoskopik/endoskopik) ameliyatta içeriden görüntü ile karar verilebilmektedir.
Her iki ameliyat yönteminde de sentetik yama ile gerginliksiz onarım yapılmaktadır (prostetik onarım). Yama kullanımını tercih etmeyen sporcularda bireyin kendi dokularını kullanarak yapılacak onarım (otojen onarım) yani güçlendirme ise sadece açık yaklaşımla mümkündür.
Son yıllarda özellikle sporcu fıtıklarının tedavisinde kullanılan özel kendiliğinden yapışan yamaların çıkmış olması, hasta konforu açısından önemli bir gelişme sayılabilir. Bu tip yamalar, standart yamalardan daha yumuşak ve hafif olmaları yanında, zamanla eriyebilir kancaları ya da insan dokusu ile temas ettiğinde yapışkan madde salgılama özellikleriyle, gerek açık gerekse kapalı ameliyatlarda dikişe gerek kalmaksızın güvenle uygulanabilmektedir.
Açık | Kapalı | |
Anestezi | Lokal | Genel |
Ameliyat süresi | 30 dk | 45 dk |
Hastaneden çıkış | 2 saat sonra | Ertesi gün |
Ameliyat sonrası ağrı | Az | Çok az |
Nüks oranı | Çok düşük | Çok düşük |
Enfeksiyon riski | Çok düşük | Çok düşük |
Kronik ağrı | Çok seyrek | Çok seyrek |
Maliyet | Düşük | Yüksek |
Son yıllarda özellikle sporcu fıtıklarının tedavisinde kullanılan özel kendiliğinden yapışan yamaların çıkmış olması, hasta konforu açısından önemli bir gelişme sayılabilir. Bu tip yamalar, standart yamalardan daha yumuşak ve hafif olmaları yanında, zamanla eriyebilir kancaları ya da insan dokusu ile temas ettiğinde yapışkan madde salgılama özellikleriyle, gerek açık gerekse kapalı ameliyatlarda dikişe gerek kalmaksızın güvenle uygulanabilmektedir.